O folclorista norteamericano Alan Lomax (1915-2002) gravou ao redor de 1.500 pezas musicais de tradición oral en España entre xuño de 1952 e xaneiro de 1953. Os resultados materiais da súa viaxe, que se conservan no American Folklife Center da Biblioteca do Congreso de Washington D.C., convértense nunha impresionante colección: cadernos magnéticos, notas de campo, cintas magnéticas, cintas de campo, mapas de correspondencia ción, tarxetas de visita, guións de programas de radio, diarios e mesmo o manuscrito de parte dun libro sobre música tradicional española que Lomax pensaba publicar con Eduardo Martínez Torner (1888-1955).

Estes documentos só reflicten vagamente o profundo impacto que a visita de Lomax debeu ter sobre os habitantes dos pequenos pobos onde rexistrou. A falta de colaboración dos musicólogos e etnomusicólogos españois á que alude Lomax nos seus escritos leva a cuestionarse como conseguiu tecer unha rede de contactos que lle permitiu percorrer España e completar o seu proxecto.

As gravacións de Lomax ofrecen unha oportunidade única para achegarse á situación política daqueles anos, á pobreza do país e ás limitacións morais ás que se enfrontaban as mulleres, xa que Lomax mostraba un especial interese pola vida e as cancións das mulleres españolas. Os seus documentos conteñen constantes referencias a Jeanette Bell (1927-2018), a súa axudante nesta viaxe, e reflicten a relevancia da súa contribución á comunicación coas mulleres españolas, facilitando que estas poidan aceptar participar nas gravacións e falar de temas que quizais nunca lle mencionasen a un home, como a vida conxugal, a sexualidade ou o loito. Os escritos de memorias de viaxe de Bell, espallados entre os papeis de Lomax, conteñen comentarios sobre as súas experiencias, o seu papel no proceso de gravación e as súas impresións. O achegamento á vida e ás prácticas musicais das mulleres españolas a través dos ollos de Lomax e Bell suxire que a tradición oral segue sendo unha cuestión clave a ter en conta para desafiar a invisibilidade das mulleres nos relatos históricos.